مشورت با خدا
در بسیاری از روایت های برجا مانده از بزرگان و پیشوایان دین درباره مشورت، بر این نکته تأکید شده است که پیش ازمشورت با مردم، با خدا مشورت کنید. امام صادق علیه السلام در حدیثی، تعبیر مشورت با خدا را چنین شرح می دهد:
یعنی اینکه در آغاز از خداوند طلب خیر کنید. سپس در آن مسئله با دیگران به مشورت بپردازید. هرگاه با یاد خدا آغاز کنید، خداوند نیز خیر را بر زبان هر کدام از بندگانش که دوست بدارد، جاری می سازد.
یاری خواستن از خداوند هنگام مشورت با دیگران، بر اثربخشی نیک مشورت می افزاید.
کسی را که انسان به عنوان مشاور خویش برمی گزیند، باید از ویژگی های شایسته ای برخوردار باشد که برخی از آنها عبارتند از:
1. بهره مندی از عقل و آگاهی: در سخنان گهربار اهل بیت علیهم السلام به دو ویژگی عقل و علم مشاور، بیش از دیگر ویژگی های وی اشاره شده است. امام علی علیه السلام در این باره می فرماید: «با دشمن عاقلت مشاوره کن، ولی از دوست نادانت بر حذر باش».
همچنین آن حضرت فرمود: «بهترین اشخاص برای مشورت، افراد عاقل، دانشمند، محتاط و با تجربه هستند». از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نیز نقل می کنند که فرمود: «از عاقلْ رهبری جویید تا به راه راست برسید و وی را نافرمانی نکنید که پشیمان می شوید».
2. دین داری و پرهیزکاری: از هر فرد عاقلی نمی توان راهنمایی گرفت؛ زیرا ممکن است او ما را تنها به خواسته های دنیوی رهنمون شود و از معنویات و امور اخروی غافل سازد. ازاین رو، ائمه علیهم السلام تأکید می کنند که افزون بر آنکه مشاور باید عاقل باشد، دین دار و پرهیزکار نیز باشد. حضرت علی علیه السلام می فرماید: «در کارهای خود با افراد خداترس مشورت کن، تا راه درست را بیابی».
3. باتجربه بودن و دوراندیشی: بهتر است در کارهای مهم زندگی، با افرادی که از بینش عمیق و دوراندیشی بی بهره اند، مشورت نکرد. حضرت علی علیه السلام در این زمینه می فرماید: «با دوست مهربان دوراندیش مشورت کن که پیروزی می آورد.» نیز فرمود: «در امور خود با فرد ناآگاه مشاوره مکن».
4. رازداری: مشاور انسان باید امین و رازدار باشد تا اسرار شخصی فرد نزد وی محفوظ بماند و آبرویش تهدید نشود. امام صادق علیه السلام در حدیثی گران بار به چند محور اساسی اشاره کرده است که بخشی از آن چنین است:
چهارمین حد مشورت این است که مشاور باید از سرّ تو آگاه باشد و این سبب می شود که میزان آگاهی او از موضوع به اندازه آگاهی خودت از آن مسئله باشد. پس [باید رازدار باشد تا] راز تو را پنهان نگه دارد و آن را بپوشاند.
رسول اکرم صلی الله علیه و آله نیز فرمود: «شخص مشاور باید امین و قابل اعتماد باشد.» «به منظور اینکه جلسه مشاوره بیشترین تأثیر خود را داشته باشد، مراجعه کننده باید از این موضوع مطمئن شوند که هر آنچه به مشاور می گویند، در نهایت رازداری با آن برخورد خواهد شد».
امام صادق علیه السلام در بیان محورهای مشورت، این مهم را چنین گوشزد می کند: «مشاور باید دوست و همدل باشد. در این صورت، اگر او را از راز خود باخبر کردی، آن را پنهان نگاه می دارد». در واقع مشاور با ایجاد حس صمیمیت میان خود و مراجعه کننده، مشکل او را از خود می داند و تا حد ممکن، در فاش نشدن آن می کوشد. نتیجه ایجاد چنین اعتمادی در پرتو درایت مشاور، آن است که مراجعه کننده با اعتماد به مشاور، به راحتی مشکلات خود را با او بازگو می کند و به دنبال آن، مشاور به شناختی درست و دقیق از او می رسد.
مشورت، یکی از عوامل کلیدی پیشرفت و موفقیت انسان است، به شرط آنکه مشاور فردی عاقل، باتجربه و دوراندیش، رازدار و صمیمی باشد
نظرات شما عزیزان: